ସୁବର୍ଣ୍ଣରେଖା

ରାଗ ବରାଡ଼ୀ

ଆଷାଢ଼ଶୁକ୍ଲ ବାଣୀ

ଏମନ୍ତେ ତହିଁ ଗଲା କେତେ ମାସ

ଆସି ଆଷାଢ଼ ହୋଇଲା ପ୍ରବେଶ

ଘନଗର୍ଜ୍ଜନକୁ ଭେକଗର୍ଜ୍ଜନ

ମହାଭୟ କଲେ ବିରହିଜନ

ମାଳତୀ ବିକାଶ

ଜାତ କରେ ଅଳିପାଳିହରଷ

। ୧ ।

ମୟୁରନାଟକୁ ବିଦ୍ୟୁଝଟକ

କାଳକଣ୍ଠରବ କାମିକଣ୍ଟକ

କଦମ୍ବବାତ – ଅନଳ ଆହୁତି

ହୋଇଲେ ତହିଁ ଏକାକୀ ଯୁବତୀ

ଏ ଋତୁକୁ ଚାହିଁ

ନବୠତୁମତୀ ରସିକ ଧ୍ୟାଇ

। ୨ ।

କେମନ୍ତେ ବଞ୍ଚିବ ଜୀବନ

ସେ ଦେଶେ ଉଦେ ହେଲେ ନବଘନ

ଗର୍ଜ୍ଜନ ଶୁଣି ଚମକିବ ଛାତି

କାଳ ହେବ ତାକୁ ଅନ୍ଧାରରାତି

ସେ ନବୀନବାଳୀ

ନୁହଇ କାମ – ପରାଭବ ଭଳି

। ୩ ।

ସ୍ୱଭାବେ ତାକୁ ବୟସ ଅଳପ

ଅନୁଭବ ନାହିଁ ଦୁଃଖକଳାପ

କେତେଦିନକୁ କେତେ ସ୍ନେହ କରି

ଛାଡ଼ିଅଇଲି ମୁଁ ଜୀବନେଶ୍ୱରୀ

ସ୍ୱପନ ପରାୟେ

ସେମାନ ମନେ ଘେନୁ ଥିବ ପ୍ରିୟେ

। ୪ ।

ଲାବଣ୍ୟଜଳରେ କମଳକଢ଼ୀ

ପରାୟେ ଆସୁଥିଲା ସ୍ତନ ବଢ଼ି

ରହୁଥିଲା ମୋର କରଭିତର

କେଡ଼େ ହେବନି ଏବେ ପୟୋଧର

କି କରମ କଲି

ଏକାଳେ ତାକୁ କେଡ଼େ ଦଣ୍ଡ ଦେଲି

। ୫ ।

ବୋଲତ ଭାଙ୍ଗି ନ ପାରଇ ମୋର

ଦୀପ ଜଳୁଥାଇ କେଳିମନ୍ଦିର

ରତି ରଚିଲେ ତା ବସନ ହରି

ନେତ୍ରକୁ ବୁଜି ଅତିସୁକୁମାରୀ

କରି ଆଲିଙ୍ଗନ

ମୋତେ କରିଥାଇ ପିନ୍ଧାବସନ

। ୬ ।

ମନରୁ ଦଣ୍ଡେ ନୁହଇ ମୁରୁଛି

ବଞ୍ଚାଇବା ଗୁଣ ବହୁତ ଅଛି

ପୁରକୁ ଯାଉଁ ଅଙ୍ଗେ ଅଙ୍ଗ ଠେସି

ଗେଲେ ଠାରଇ ଅଛନ୍ତିଟି ଦାସୀ

ଲୁଆଇଁ ଲପନ

ହସିବାର ତାର କେଡ଼େ ପ୍ରସନ୍ନ

। ୭ ।

ଜାଣଇଁ କେତେ ଘେନାଘେନି ସହି

ଶୟନକାଳରେ ସନ୍ନିଧ୍ୟେଁ ଥାଇ

ସ୍ନେହେ ଆଣି ପାଦ ଜାନୁଉପର

ପକାଉଁ ମୁଁ ତାର ଧରଇ କର

କୋଳକୁ ନିଅଇଁ

ଧନ୍ୟ ଚତୁରୀ ନାହିଁ କରୁଥାଇ

। ୮ ।

ବିଶେଷ ରତିରେ ଭାଷି ମଲିଟି

ଜାନୁରେ ଛନ୍ଦୁଥାଇ ମୋର କଟୀ

କେତେ ବିକାର ଜାତ କରି ମୁଖେ

ଏହା ଅରଜିଲି ମୁଁ ମୋହସୁଖେ

ଯେ ନ ସହେ ନଖ

ତାହା ଭାଗେ ହେଲା କାମବିଶିଖ

। ୯ ।

ମନୋହାରୀ – ସୁରପୁରେ ମୋହର

ଦିନେ ଅନାୟତ୍ତେ ପଡ଼ିଲା କର

ମଣିଲି କୋମଳେ ଲବଣୀ ପରି

ହେଲେ ତାମ୍ବୁଳପତ୍ର ହେବ ସରି

ଟାଙ୍କୁରିତ ଲୋମ

ହୋଇଥିବ ଯେ ନିପପୁଷ୍ପ ସମ

। ୧୦ ।

ବିଦ୍ୟୁ ଚାହିଁ ବୁଜୁଁ ନୟନ କରେ

ନଖ ଟିପ ଦେଲେ ଭୁଜମୂଳରେ

ଆହା ସୁନ୍ଦରୀ ଚମକିଲା ହୋଇଁ

ନୟନ ବକ୍ର କରିଣ ଅନାଇଁ

ତାହା ରଖି ମନେ

ସମୟରେ ଚାପେ ଗଣ୍ଡ ଦଶନେ

। ୧୧ ।

ସେ ନଖକ୍ଷତହିଁ ଲିଭି ନ ଥିବ

କେଡ଼େ ବେଗେ ଧାତା ଭାଙ୍ଗିଲା ଭାବ

ମୋତେ ଚିନ୍ତା କରି ନିଶ୍ୱାସ ତେଜି

ଏବେ ଥିବ ପରା ଅବନୀ ଭଜି

ଆହା ରସଲେଖା

ଏହା ଥିଲା ପୁଣି ଲଲାଟେ ଲେଖା

। ୧୨ ।

ଯେବେ ସେ ମାଳା କରଇ ସୁମନେ

ମୋତେ ଦେଇ ତହିଁ ଉତ୍ତାରେ ଘେନେ

ଏବେ ଫୁଟୁଥିବ ବାଡ଼ୀରେ ଫୁଲ

ହେବନି ମର୍ମକୁ ଝଲକ ଭାଲ

ହୃଦୟ – ସନ୍ତାପ

ଫେଡ଼ି ନ କହିବ ସଖୀସମୀପ

। ୧୩ ।

ଆସିବା ସମୟେ ମୋର ଏଣିକି

କୁଙ୍କୁମେ ବୁଡ଼ାଇ ପାଦପାଣିକି

ଝିନବସନେ ରଖିଅଛି ଚିହ୍ନ

ତାହା ଘେନି କେତେ ବଞ୍ଚିବ ଦିନ

ମୁଁ ମଲିତ ନାହିଁ

ଏମନ୍ତ ଭାବିବାକୁ କଲା ବିହି

। ୧୪ ।

ପ୍ରଭାତେ ଉଠି ମୋ ମୁଖକୁ ଚାହିଁ

ଝରୀରେ ଭରି ବାରି ତୋଳିଦେଇ

ସେକାଳେ କରି ମୁଁ ମୁଖ ଧଉତ

ଉରଜପର ବାସେ ପୋଛି ହସ୍ତ

ମାରନ୍ତେ ହାମ୍ପୋଳି

କି କରି ଅନାଏଁ ବଦନ ଢ଼ାଳି

। ୧୫ ।

ଥୋପି ପଡ଼ୁଥାଇ ରଙ୍ଗଅଧର

ପାନ ବୋଳରେ ପୁଣି କେଡ଼େ ତାର

କାହାକୁ କେ ରଙ୍ଗ କରିଛି ପୁଣି

ଏତେ କହି ତହିଁ ନୁହଇ ଜାଣି

ମୁଁ ଚିବୁକ ଧରି

ଚୁମ୍ବ ଦେଉଁ ଦିନେ ସରାଗ କରି

। ୧୬ ।

ଲପନ ଥୟ କରିଣ ନ ରଖି

ଡୋଳା ଖୋଷି ଭାଲେ କି କରେ ଆଖି

ସ୍ନେହେ କରୁଥାଇ ଅଧର ଗୋଜ

ଚୁମ୍ବନ ନ ଦିଏ, ବାରଇ ଲାଜ

ସେ ସବୁର୍ଣ୍ଣରେଖା

ଆଜହିଁ ସେହିରୂପେ ଦିଏ ଦେଖା

। ୧୭ ।

ଦିନେ ଦିନେ ତାକୁ କରି ବିନତି

ମାଗିଲେ ମୁହିଁ ବିପରୀତରତି

ବୋଲଇ କିସ ତା ଜାଣଇଁ ନାହିଁ

ତୁମ୍ଭ ଶରଧା ଥିଲେ ଦିଅ କହି

ସେ କହିବାଭଙ୍ଗୀ

ଆଜହିଁ ହୋଇଛି ହୃଦୟସଙ୍ଗୀ

। ୧୮ ।

ପ୍ରଭାତେ ଉଠି ମୁଁ ଧଇଲେ ଶାଢ଼ୀ

ଏସନ ବୋଲଇ ବଦନ ମୋଡ଼ି

ଆପଣା ସୁଖ ମୂଳ ଆପଣାର

ପରଦୁଃଖ ନିକି ଜାଣଇଁ ପର

ପୁଣି କରେ ବୋଧ

କେମନ୍ତ ଲଙ୍ଘିବା ବିଧିନିଷେଧ

। ୧୯ ।

ଶୋଇଥିଲା ଦିନେ ଅଚେତା ହୋଇ

ମୁଁ ଯାଇଁ ତାର ନୀବୀବନ୍ଧ ଫେଇ

ରହସବଶେ ଆରମ୍ଭନ୍ତେ ରତି

ଚେତି ଉଠି ବସି ମୁକୁତାଦନ୍ତୀ

ଏ କି ପରମାଦ

ଭାଷି, ପିକଭାଷୀ ଧଇଲା ପାଦ

। ୨୦ ।

ଦିନେ ଦିନେ କରି ଜୁଡ଼ାକୁ ଖୋପା

କରି ମୁଁ ଦିଅଇ ଚଉଁରୀଚମ୍ପା

କରେ ଘେନି ତାହା କରେ ଓଳଗ

ତାହାରିଠାରୁ ଜାତ ଅନୁରାଗ

ଆହା ରସନିଧି

ଜାଣୁ ଜାଣୁ ମୁହିଁ କଲି କି ବୁଦ୍ଧି

। ୨୧ ।

ଥିବାଯାକ ମୋର ଶରୀରେ ଜୀବ

ଗୁଣିଲେନିକି ତା ଭାବ ସରିବ

ମୋର ବାହାରେ ତାର ଗତି ନାହିଁ

ଚିନ୍ତୁଥିବ ମୋତେ ପରାଣସହୀ

କାମରସସାର

କହଇ ଉପଇନ୍ଦ୍ର ବୀରବର

। ୨୨ ।

ରାଗ କେଦାରକାମୋଦୀ

ପୁଣି ବିଚାରେ, ଶୁଣି ଏ ଘଡ଼ଘଡ଼ି

ଚମକି ପଡ଼ୁଥିବ ଘଡ଼ିକି ଘଡ଼ି ସେ

ମହୀରେ ଶୋଇଥିବ ପଣନ୍ତ ପାଡ଼ି

ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗଶୋଭା ତାର ଯିବନି ଛାଡ଼ି ଯେ

। ୧ ।

କି ବୟସରେ ତାକୁ ଅଇଲି ଛାଡ଼ି

ଶୋଭାକୁ ଚାହିଁ ନୋହେ ନେତ୍ର ପିଛାଡ଼ି ଯେ

ଆକାଶ ପଡ଼ୁ ନାହିଁ ମୋଶିରେ ମାଡ଼ି

କାହିଁକି ଗିରିପରେ ବଜ୍ର କଚାଡ଼ି ଯେ

। ୨ ।

ଡକା କରିବ ଭେକ ଡାହୁକ ରଡ଼ି

ଆଉ କି ଲାଗୁଥିବ ବନ୍ଧର ନାଡ଼ୀ ଯେ

ପାଦବାଜେଣୀବଳା ହେବନି ହୁଡ଼ି

ସରୁ ନ ଥିବ ନିକି ଉଶୀରବାଡ଼ୀ ଯେ

। ୩ ।

କାହାକୁ ହୃଦଦୁଃଖ କହିବ ଫେଡ଼ି

ପକାଉଥିବ ମୋହ ଯିବାକୁ ଖଡ଼ୀ ଯେ

କେବଳ ଟାଣ ଥିବ ଉରଜ ଯୋଡ଼ି

ଭାରା ହେବନି ତାକୁ ପିନ୍ଧିବା ଶାଢ଼ୀ ଯେ

। ୪ ।

ମୟୂରରାବ ଦେବ ଜ୍ଞାନ ଘଉଡ଼ି

ନପୁଣ ଝଞ୍ଜାବାତେ ଯିବ ସେ ଉଡ଼ି ଯେ

ଦେଖିବି ଜୀବେ ଥାଉଁ ଏଥୁଁ ବାହୁଡ଼ି

ବିଦେଶେ ଆଗମନ କଲିତ ହୁଡ଼ି ଯେ

। ୫ ।

ମଦନ ଦେଉଥିବ ନିରତେ ଧାଡ଼ୀ

ବିରହ ପ୍ରେତ ବସିଥିବତ ମାଡ଼ି ଯେ

ବାଣୀକଥନେ ତୁଣ୍ଡ ବାହିବ ଜାଡ଼ୀ

ପ୍ରାଣଧନକୁ ଗଲା କି ଦଶା ପଡ଼ି ଯେ

। ୬ ।

ପିନ୍ଧି ଯେ ଥାଇ ପୀତାମ୍ବର ସଜାଡ଼ି

ଝାଳରେ ଗଲାବେଳେ ତନୁରେ ଜଡ଼ି ଯେ

କେ ତନୁକେ ବସନ କରରେ ଲୋଡ଼ି

ନୋହିଲେ ଜାଣି ହୁଏ ଥିବାରୁ ଧଡ଼ୀ ଯେ

। ୭ ।

ଏକା ଜାଣଇଁ ସେହି ନୀବୀ ନିବାଡ଼ି

କି କରି ଚାହୁଁ ଥାଇ ବଦନ ମୋଡ଼ି ଯେ

କେଳିକାଳରେ କରୁ ବାସ ମୁରୁଡ଼ି

ସେହି ଶୋଭାକୁ ଚାହିଁ ଚେତନା ବୁଡ଼ି ଯେ

। ୮ ।

ତନୁରେ ବସେ ଶେଯ ପୁଷ୍ପପାଖୁଡ଼ୀ

ସେହି ଭୟରୁ ମୁଁ ଯେ ଗାଢ଼େ ନ ଭିଡ଼ି ଯେ

ଛଇଳାମଣି ମୋର ପାଶେ ପହୁଡ଼ି

ଅଶେଷ ରସ ଭାବବଶେ ନିଉଡ଼ି ଯେ

। ୯ ।

କି କରି ଭିଡ଼ିଥାଇ ଶ୍ରୀକରଚୂଡ଼ୀ

କେବେହେଁ ଦେହ ତହିଁ ନୁହଇ ପୀଡ଼ି ଯେ

ହସ୍ତରୁ ଅଇଲିତ ଅମୃତ ଏଡ଼ି

ତା ଭାବୁଁ କାମାନଳେ ହୃଦୟ ପୋଡ଼ି ଯେ

। ୧୦ ।

ଲୋଡ଼ିବ ନାହିଁ ଦିନେ ଚିତ୍ରକ ପେଡ଼ୀ

କଟିରେ ନ ଖଞ୍ଜିବ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣଘାଗୁଡ଼ି ଯେ

ନାହିଁ ନ ଥିବ ତାର ସୁଗନ୍ଧଘଡ଼ି

ଯାମଯାମକେ ଯାଉଥିବ ସେ ସଡ଼ି ଯେ

। ୧୧ ।

ଧୈର୍ଯ୍ୟ ପାଦପ ତାପନଦୀ ଉପାଡ଼ି

କାନ୍ତିକି ଥିବ ଅଯତନେ ଉହାଡ଼ି ଯେ

କେଳିସରରେ ମତ୍ତ ମରାଳ କ୍ରୀଡ଼ି

ଲୁହ ତେଜିବ କର ହୃଦରେ ତାଡ଼ି ଯେ

। ୧୨ ।

ନିରତେ ମାର ମୋର ହୃଦୟ ଯୋଡ଼ି

ଚିନ୍ତା ପକାଏ ନିଶୀ ଦିବସ ଝାଡ଼ି ଯେ

ମୁହିଁ ଯେ ଅନ୍ଧ ବାନ୍ଧବୀ ମୋ ଲଉଡ଼ି

ହାସରେ ସୁଧା ପଡ଼ୁ ଥାଇ ତା ଝଡ଼ି ଯେ

। ୧୩ ।

କାମଅନ୍ଧାରକୁ ତା ହାସ ଦିହୁଡ଼ୀ

ତାହା ଇଚ୍ଛାରେ ରସେ ଅଛି ନିବୀଡ଼ି ଯେ

କି କରି ଫୁଲାଇ ସେ ନାସିକାପୁଡ଼ୀ

ସେ ଶୋଭା କରିଛି ମୋ ନୟନ ପେଡ଼ୀ ଯେ

। ୧୪ ।

ଶୀତରେ ହୋଏଁ ତାହା ପଣନ୍ତ ଘୋଡ଼ି

ଭାବରେ ଦିଏ ଉର ଉରକୁ ଯୋଡ଼ି ଯେ

ଉଷୁମ ହୋଇ ତନୁ ନ ଯାଇ ଜାଡ଼ି

ଏବେ ତା ଚିନ୍ତି ହୃଦ ହୁଏ ବିଦାଡ଼ି ଯେ

। ୧୫ ।

ଅକାଟ ସେ ମୋ ଫୁଲଶର ଉପୁଡ଼ି

ତା ବିନା କାମ ଏବେ ବସିଛି ଅଡ଼ି ଯେ

ଲବେହେଁ ନ ଥିଲା ମୋ ତା ଛଡ଼ା ଛଡ଼ି

ଦଇବ କାଟିଦେଲା ପ୍ରୀତିଦଉଡ଼ୀ ଯେ

। ୧୬ ।

ଭାଙ୍ଗି ବଢ଼ାଇଦେବା ତାମ୍ବୁଳବିଡ଼ୀ

ଭାଞ୍ଜି ନେଉଛି ଦେହୁଁ ଚିତ୍ତ ଉଚ୍ଛୁଡ଼ି ଯେ

ଦେଖିଣ ତା ଶ୍ରୀହସ୍ତ ଅକ୍ଷରଧାଡ଼ୀ

ପଠନେ ମନୋଦୁଃଖ ଜୀବ ଉପୁଡ଼ି ଯେ

। ୧୭ ।

ପଦ ପଦକେ ଯେହୁ ସୁଧା ସିଞ୍ଚାଡ଼ି

ମୃତ୍ୟୁମୁଖେ ମୁଁ ତାକୁ ଅଇଲି ଛାଡ଼ି ଯେ

ମୋ ପାଶେ ଥିଲାଦିନେ ଚାହିଁ ଏ ଝଡ଼ି

ସୁଖୀ ହୁଅଇ, ଏବେ ଯିବ ସାଙ୍କୁଡ଼ି ଯେ

। ୧୮ ।

ମୋ ସଙ୍ଗେ ଯେବେ ଚନ୍ଦ୍ରକରେ ପହୁଡ଼ି

ଲୁଚାଇ ଘନସାରଚୂର୍ଣ୍ଣ ସଜାଡ଼ି ଯେ

ତା ଅଙ୍ଗଶୋଭା ଚାହୁଁ ବସନ ଫେଡ଼ି

ନେତ୍ର କମ୍ପାଇ କରେ ଦିଏ ଫୋପାଡ଼ି ଯେ

। ୧୯ ।

ସ୍ୱେଦେ ହେବନି ପିନ୍ଧାବାସ ଚିପୁଡ଼ି

ସୁଖଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଶୋକ ଘନ ଘଉଡ଼ି ଯେ

ଇକ୍ଷୁପ୍ରାୟ କ୍ଲେଶରେ ହେବନି ପେଡ଼ି

ବୀରବର ରଚନା ଏ ପଦକୋଡ଼ି ଯେ

। ୨୦ ।

ଚତୁର୍ଥ ଛାନ୍ଦ

ରାଗ କେଦାର; ଚକ୍ରକେଳିବାଣୀ

ପୁଣି ଭାବ ଭାବନା କରି ଚିତ୍ତ

ଦଣ୍ଡେଯାଏ ପୁରୁଷ ମୂରୁଛିତ

ବୋଲେ କି କରି ପାରିବି ମୂରୁଛି

ଯେଣେ ଅନାଇଲେ ତେଣେ ଦିଶୁଛି

। ୧ ।

ମୋହ ସନ୍ନିଧ୍ୟେ ଥିଲା ଦିନେ ଏକ

ଏବେ କେହି ବାଳା ହେଲା ଅନେକ ?

କାହାଠାରୁ ଏ ଦୀକ୍ଷା କଲା ଶିକ୍ଷା

ଆଉ ପାଇବି ନାହିଁ ପ୍ରାଣେ ରକ୍ଷା

। ୨ ।

ବିଧୂପରକାଶ ହାସ ତାହାର

ଦାସ କରୁଥାଇ କୋଟି ପ୍ରକାର

ଏବେ ଚେତାଇ ସେ ହାସଝଟକ

ଜୀବ ନେବ ପରା ଯମକଟକ

। ୩ ।

ଅତି ପ୍ରମାଦ କପୋତ କରଇ

ରତିକାଳଧ୍ୱନି ଦିଏ ଚେତାଇ

ପୁଣି ଡାକ ଦେବାବେଳେ ମୟୁର

ତାହା ଚିନ୍ତି ବିଦାରି ହୁଏ ଉର

। ୪ ।

ନିଶୀ ଅବସାନ ଶୋଭା ତାହାର

ମନ ନୟନେ କଲା ପରା ଘର

ଟେକି କରି ଭାଙ୍ଗିବାରେ ଅଳସ

ଟେକି ହୋଇଥାଇ କୁଚକଳଶ

। ୫ ।

କଷା ନେତ୍ରଯୁଗରେ ଥାଇ ପୂରି

କାମମାଦକ ଲାଗିଲାର ପରି

ଠାବେ ଠାବେ ଲାଗିଥାଇ ଚନ୍ଦନ

ଖ ଖୋସୁଥାଏ ନୀବୀବନ୍ଧନ

। ୭ ।

ଇସି; ଇସି ପ୍ରକାଶି ମୋଡ଼ି ଅଙ୍ଗ

ଭାଲେ ଖୋସୁଥାଇ ନେତ୍ର ତରଙ୍ଗ

ନଖକ୍ଷତ ଯେ ବସିଥାଇ ସ୍ତନେ

ବାସେ ଘୋଡ଼ାଇଣ ତାହା ଯତନେ

। ୭ ।

କରମଣି – ଚୂଡ଼ିରେ ପୁଣି ଚାହିଁ

ଗଣ୍ଡ ଦନ୍ତଘାତ ଲୋଡ଼େ ଲୁଚାଇଁ

ବେଗେ କରରେ ଘେନି ସେ ମକରୀ

ଓଷ୍ଠ କରେ ଦଶନେ ଥାଇ ଧରି

। ୮ ।

ମୋହ ଆଗରେ ଉଭା ହେଲାବେଳେ

ମୁଖ ଲୁଆଇଁଥାଇ ସବୁକାଳେ

ଯାଦ ବୃଦ୍ଧାଙ୍ଗୁଳି ଘସି ଅବନୀ

ଚିବୁକରେ ଦେଇଥାଇ ତର୍ଜନୀ

। ୯ ।

ନାସା ଅଳପ ଅଳପ ଫୁଲାଇଁ

ପଦେ ପଦେ କହୁଥାଇ ଗେହ୍ଲାଇ

ମୋର ନ ଚାହିଁଲାବେଳେ ଅନାଇ

ଚାହିଁଦେଲେ ମହୀଦୃଷ୍ଟି କରଇ

। ୧୦ ।

ଯେବେ ହାସ ପ୍ରକାଶ ରହସରେ

ଶେଷ କରେ ରସବତୀ ଅଧରେ

ମୋତେ ଚାହିଁବାକୁ ବଡ଼ ଶରଧା

ଲାଜ କୃପଣ କରୁଥାଇ ବାଧା

। ୧୧ ।

ଏବେ ଚାହିଁବ ସ୍ୱରୂପପଟକୁ

କଷ୍ଟେ କଷ୍ଟେ ରଖିଥିବ ଘଟକୁ

ନାମ ଜପ କରୁଥିବ ମୋହର

କେତେ ଶାନ୍ତି କରୁଥିବ କାତର

। ୧୨ ।

ଶାନ୍ତି ଅନଳ କି ତେବେ ଭଜଇ

ଘୃତ ପାଇଲେ ଅଧିକେ ଜଳଇ

କି ଅଧିକ ଅଗ୍ନି କାମ – ଅଗ୍ନିରୁ

ତାହା ପୁଂସ ନ ଜାଣେ ଜାଣେ ଭୀରୁ

। ୧୩ ।

କାନ୍ତହତେଟି କାମାନଳେ ଡରି

ସତ ଅନଳେ ଝାସନ୍ତି ସୁନ୍ଦରୀ

ଏବେ ସନ୍ତାପ କାମ ଅନଳର

ଧନ ବିନୁ ଅନୁଭବ ମୋହର

। ୧୪ ।

ଦିନେ ନାଗରୀ ଆସୁଁ ସାରି ସ୍ନାନ

ଅଙ୍ଗେ ଯଡ଼ିଯାଇଥିଲା ବସନ

ଦେଖି ମନେ କଲି ଆଜ କି ଲଗ୍ନ

ଅନାୟାସରେ ଦେଖିଲି ଉଲ୍ଲଗ୍ନ

। ୧୫ ।

ମୋହଠାରେ ତାର ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଲା

ଲାଜଭୟେ ଓଷ୍ଟେ ଦନ୍ତ ଭିଡ଼ିଲା

ମୁଁ ଯେ ଶୁଭାଇ ବୋଇଲି ଅଙ୍ଗନା

ମଦନକୁ କିବା ମୋତେ ତର୍ଜନା

। ୧୬ ।

ନାହିଁ କାହାକୁ ବୋଲି ପଳାଇଣ

ପୁରେ ପଶିଲା ହସିଲା ହୋଇଣ

ଆଉ ଯାଇଁ କି ସେ ଶୋଭା ଦେଖିବି

ମୋର ଚିରବିରହ ଉପେଖିବି

। ୧୭ ।

ଦିନେ ଉତ୍ତାମଶାୟୀ ହୋଇ ଗୋରୀ

ଚନ୍ଦ୍ରକରେ ଥିଲା ନିଦ୍ରା ଆଚରି

ମୋହଭାଗ୍ୟ ପ୍ରବେଶ କଲା ନେଇଁ

ଠିଆ ହୋଇ ଦେଖିଲି ଦଣ୍ଡଦୁଇ

। ୧୮ ।

ଛନ୍ଦି କର – ଯୁଗଳ ଜୀବଧନ

କରିଥିଲା କରକୁ ସୀମସ୍ଥାନ

ଲୋମହୀନ ମାଂସଳ କକ୍ଷଦୁଇ

ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପାତ୍ର କି ଥୁଆ ଉଲଟାଇ

। ୧୯ ।

କର୍ଣ୍ଣରତନ ଦର୍ଶନେ ପ୍ରକାଶି

ଜ୍ୟୋତିନିନ୍ଦିତ ହୋଇଥିଲା ଶଶୀ

ଡରି ଉଦେ କରିବାକୁ ବଦନ

ପାଶେ ଶରଣ ହେଲା କି ଏମାନ

। ୨୦ ।

ନୀଳଉତ୍ପଳ ମୁଦ୍ରିତ ଯେସନ

ଶୋଭାନିନ୍ଦିତ ଲୋଚନ ତେସନ

ହେମଭୂମି ଫୁଟି ଶମ୍ଭୁ ବାହାର

ପରା ତାର ଉତ୍ତୁଙ୍ଗ ପୟୋଧର

। ୨୧ ।

ଉରପରେ ନ ଥିଲା ବାସଫେର

କାମ ହେମକ୍ରୋଣାସ୍ତମ୍ଭପ୍ରକାର

ଶୋଭା ବସନ କାମସଦନର

ମାରି ତ୍ରିକୋଣିଆ ଛତ୍ରରୁଚିର

। ୨୨ ।

ହର ଜିଣି ଚାରି କୋଣ ଛତିକି

ଧରାଇବ ମଣିଲି ମୁଁ ମତିକି

ଏଣୁ ସ୍ଥିର ନୋହିଲା ମୋର ମନ

କରେ ଧଇଲି ପନ ପୀନସ୍ତନ

। ୨୩ ।

ହେଲା, ଝୁଲାଇ ଦେଲା ପ୍ରାୟ ତହିଁ

ହସ୍ତ କାତରେ ଥିଲା କମ୍ପ ବହି

ଚେତିକରି ମୋ କରକୁ ଧଇଲା

ଏବେ ଚୋର ଧରା ଗଲା ବୋଇଲା

। ୨୪ ।

ସେହି ବଚନ ସେହି ଶୋଭା ତାର

ମନ ନୟନୁ ନୁହଇ ଅନ୍ତର

ଆଉ ନୃପସମ୍ପଦେ କାର୍ଯ୍ୟ ନାହିଁ

ପ୍ରିୟାପାଇଁ ମୁଁ ଯିବି ଯୋଗୀ ହୋଇ

। ୨୫ ।

ଛାଇ ପ୍ରାୟ ସେ ନ ଛାଡ଼େ ପାଶକୁ

ମନ ଜାଣି ଦେଉଥାଇ ରସକୁ

ଏଡ଼େ କରି ଘେନିଛି ସେ ଦାସକୁ

ତାକୁ ଦେଲି ଏବେ କାମତ୍ରାସକୁ

। ୨୬ ।

ଏହିରୂପେ ଭାବ ଭାବି ମନରେ

ବଶ ହୋଇଲା ସେ ପ୍ରାଣଧନରେ

ଛାର କରି କାରଯ ହେତୁଯାକ

ଛାଡ଼ି ପ୍ରବାସ ଚଳିଲା ନାୟକ

। ୨୭ ।

ପୁରେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା ବିଦେଶୀ

କୋଳେ ଧରି ପ୍ରିୟାକୁ ଚାଟୁ ଭାଷି

ଆରଛାନ୍ଦେ ସେ ହୋଇବ ବିଦିତ

ଉପଇନ୍ଦ୍ରବୀରବର ରଚିତ

। ୨୮ ।

ଚନ୍ଦ୍ରବଦନା ମୋହଲାଗି ବେଦନା ଆହା ତୁ ପାଇଲୁ କେତେ

ଏ ଘୋର ବରଷା ଦେଖି ମଦାଳସା ଲୋଡ଼ୁଥାଉ ପରା ମୋତେ

। ୧ ।

ନିଦ ନ ମାଡ଼ଇ ପରେ ରେ ସଜନି ଅନ୍ଧାରରଜନୀ ଦେଖି

ମୋହଭାଗ୍ୟ ଏତେ ଜୀବଜୀବନକୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଥିଲେ ରଖି

। ୨ ।

କି ଦିଶୁଛି ମୁଖ ମାର୍ଜନାବିହୀନେ ମୁକୁର ପରାୟେ ସହି

ବିଦେଶକୁ ଯାଇଁ ଲାଭ କରି ଏତେ ଅରଜିଲି ସିନା ମୁହିଁ

। ୩ ।

ମୋର ଗଲାଦିନୁ ହୋଇନାହିଁ ପରା ଦିନେହେଁ କବରୀବନ୍ଧା

କେଡ଼େ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଛୁ କାମ ମୋର ବୁଡ଼ାଇଥିଲାତ ଫନ୍ଦା

। ୪ ।

ଜୀବ ଯିବ ବୋଲି ମୂଳ କରିଥିଲା ଏ ବୋଧେ ରଖିଲି ତାକୁ

ତୁ ଗଲେ ମୁଁ କାହିଁ ଦେଖି ପାରିବଟି ଆଉୁ କେଳି ପଣ୍ଡିତାକୁ

। ୫ ।

ଏହିକାଳେ ଆସି ଏକ ଦାସୀ ଭାଷେ ରସି କରତନ ଆଗେ

ଏହା ପରା କରି ରସିକା ନାଗରୀ ଦେଖି ନାହିଁ ଅନୁରାଗେ

। ୬ ।

ତୁମ୍ଭେ କଲାଦିନୁ ବିଦେଶଗମନ ଥାଉ ହୋଇବାର ବେଶ

ହରିଦ୍ରା ଶରୀରଦିନେ ଘେନି ନାହିଁ ଫେଡ଼ି ବାନ୍ଧି ନାହିଁ କେଶ

। ୭ ।

ପ୍ରଭାତୁଁ ରଜନୀ ସାତଘଡ଼ିଯାଏ ଯେଉଁଠାରେ ଥାଏ ବସି

ଯେତେବେଳେ ତୁମ୍ଭ ଯେଉଁ ଅବକାଶ ତାହା ହେଉଥାଇଁ ଘୋଷି

। ୮ ।

ବିରହେ ଯେତେ ସନ୍ତାପ ଲଭୁଥିଲା ଶରଦଚନ୍ଦ୍ରମାମୁଖୀ

ଆମ୍ଭେ କି କହିବୁଁ ତୁମ୍ଭେତ ରସିକ ଜାଣ ସିନା ଦେହ ଦେଖି

। ୯ ।

ତୁମ୍ଭ ସଙ୍ଖୋଳାଚିଟାଉରୁ ଆଶାକୁ ଆସିବେ ବୋଲି ବଢ଼ାଇ

କଷ୍ଟେ କଷ୍ଟେ ପ୍ରାଣ ଆଜପରିଯନ୍ତେ ରଖିଲା ଶିରୀଷଦେହି

। ୧୦ ।

ଏ ବଚନ ଶୁଣି ନେତ୍ର ଥନ ଥନ କଲା ପ୍ରାୟ କାନ୍ତ ହେଲା

ସାରିଣ ନୀତିକି ଘେନି ସୁମତିକି ପଲ୍ୟଙ୍କରେ ପହୁଡ଼ିଲା

। ୧୧ ।

ପ୍ରଥମେ ଚିବୁକ ଧରି ସେ ରସିକ ଚୁମ୍ବିଲା ବଦନବିଧୁ

ପୁଣି ଆଲିଙ୍ଗନ କରି ଘନ ଘନ ପିଇଲା ଅଧରୁ ମଧୁ

। ୧୨ ।

ଚନ୍ଦ୍ରଖଣ୍ଡଗଣ୍ଡେ ଦନ୍ତଘାତ କରି ଜାନୁରେ ଚଳାଇ ନଖ

ଉରଜଅଗ୍ରରେ ରସା ବୁଲାଇ ଜାତ କଲା ମହାସୁଖ

। ୧୩ ।

କ୍ରମେ କ୍ରମେ ପୁଣି ବସନ ଫିଟାଇ ଆରମ୍ଭ କଲା ସୁରତି

ରତିପତିଦୁଃଖ ବେଗେ ପାସୋରିଲା ଲଭିଲା ଇନ୍ଦ୍ରସମ୍ପତ୍ତି

। ୧୪ ।

ସାରି ସୁରତି ବେନି ବାସ ପିନ୍ଧିଲେ ଅପସରିଲା ମଦନ

ଫିଟିଲା କବରୀ ବାନ୍ଧି ଦେଇ କାନ୍ତ ହରିଲା ବାନ୍ଧବୀମନ

। ୧୫ ।

ରତିଶ୍ରମବାରି ପତିଅଙ୍ଗୁନାରୀ ପୋଛି ଦେଇ ଚଞ୍ଚଳରେ

ପୁଣି ସ୍ୱେଦକଣାମାନ ବିନାଶନେ ବିଞ୍ଚିଦେଲା ଅଞ୍ଚଳରେ

। ୧୬ ।

ହିମ, ଶିଶିର ଯେ ବସନ୍ତ, ଗ୍ରୀଷମ, ବରଷା, ଶରଦ ପୁଣି

ନାନା ବିନୋଦରେ ମନ୍ଦିରଭିତରେ ବଞ୍ଚେ ରସିକ ରମଣୀ

। ୧୭ ।

ପାଞ୍ଚଛାନ୍ଦେ ଶେଷ ହୋଇଲା ଏ ରସ କରିବ ରସିକ ବଶ

ହେ ଜନେ ପ୍ରେମସୁଧାନିଧି ରସିକହାରାବଳୀର ଏ ଶେଷ

। ୧ ୮।

ସୁବର୍ଣ୍ଣରେଖାର ବର୍ଣ୍ଣନା ଯେତେକ ରସେ ଏହୁ ତିନିଗୀତ

କହେ ଉପଇନ୍ଦ୍ରଭଞ୍ଜ ବୀରବର ଅନୁଭବୁଁ ଏ ବିଦିତ

। ୧୯ ।